Bioplastics : hoe recycleren?
Wat zijn bioplastics juist?
De term bioplastics wordt vaak gebruikt voor twee verschillende soorten plastic. Allereerst heb je de plastics die gemaakt zijn van biologisch materiaal, ook wel de biobased plastics genoemd. Biobased plastics zijn plastics die vervaardigd zijn uit biologische grondstoffen, bijvoorbeeld planten, maïs of aardappelen. Daarnaast heb je de plastics die biologisch afbreekbaar zijn, ook wel biodegradeerbare plastics genoemd. Deze term mag in België wettelijk niet gebruikt worden, we spreken daarom beter van composteerbare verpakkingen of bio-afbreekbare verpakkingen. Biologisch afbreekbare plastics zijn plastics die door micro-organismen afgebroken kunnen worden tot onschadelijke deeltjes. In welke mate het materiaal composteerbaar is, hangt af van het milieu waarin het zich bevindt (professionele compostering, thuiscompostering, in de bodem, zoet of zout water). Belangrijk daarbij is dat het echter niets zegt over de snelheid waarmee dit gebeurt en onder welke omstandigheden.
Gooi biologisch afbreekbare plastics niet in de GFT-bak
Zoals hierboven gemeld, is het in België bij wet verboden om het woord 'biodegradeerbaar' op een verpakking te plaatsen. Dit zorgt namelijk voor heel wat verwarring bij consumenten. Hierdoor werd namelijk voor lange tijd de link gelegd dat biodegradeerbare plastics thuis op de composthoop of in de GFT-zak mogen. Vandaag de dag zijn de meeste verpakkingen zodanig ontworpen dat ze enkel afgebroken kunnen worden in industriële omstandigheden, waar continu hoge temperaturen gehaald worden om het bioplastic af te breken. Een traditionele composthoop thuis zal deze temperaturen nooit halen natuurlijk.
Alleen gecertificeerde verpakkingen, bijvoorbeeld de zeer dunne zakjes die uit composteerbaar materiaal gemaakt zijn (lees, de zakjes voor groenten- en fruitafval), mogen mee op de composthoop. Na redelijk wat leeswerk blijkt er geen uniforme richtlijn te bestaan over exacte diktes en materiaal. Wel hoe het te certificeren materiaal moet getest worden en aan welke eisen het moet voldoen. Dus elk product dat op de markt wordt gebracht, moet getest en gecertificeerd worden.
Mogen ze dan wel in de (nieuwe) blauwe PMD zakken?
Verpakkingen met een 'composteerbaar' of 'bio-afbreekbaar' label gooi je beter niet bij het pmd. Dit kan namelijk het recyclageproces verstoren doordat sommige sorteersensoren de verpakkingen niet goed herkennen. Het gevolg? De recyclaten zijn van lagere kwaliteit, er ontstaat een vervaging van de kleur etc. Biologisch afbreekbare plastics zorgen met andere woorden dus voor vervuiling en het resulterende kunststofrecyclaat kan daardoor niet meer gebruikt worden voor nieuwe producten. Wanneer de verpakkingen wel herkend worden door de sorteersensoren, belanden ze sowieso in de fractie die naar verbranding gaat.
Biodegradeerbare plastics behoren tot het restafval
In het GFT-afval laat bioafbreekbare plastic nog te veel onafgebroken materiaal achter na compostering, ook in de blauwe pmd zakken verstoren ze het recyclageproces. Bioplastics horen dus thuis bij het restafval. Dit met de eenvoudige reden dat er nog geen ander, werkbaar alternatief is om deze plastics te recycleren. De ideale bioplastics die als oplossing kan dienen voor de plastic soup bestaat dus nog niet helemaal. Aan de ene zijde gaat het goed, want we zetten al hernieuwbare grondstoffen in voor onze kunststoffen producten. Aan de andere zijde hebben we hiervoor nog geen gunstig recyclageproces en belandt het dus gewoon bij ons restafval.
Naar ons gevoel bestaan er vandaag de dag te veel regels en logo’s waardoor consumenten de bomen door het bos niet meer zien. Ons advies? Maak dit uniformer op alle niveaus : van overheid tot retailsector, van producenten tot gebruikers van verpakkingen.
Bioplastics (z.d.-b). Website NL. Geraadpleegd op 6 oktober 2022, van https://ovam.vlaanderen.be/bioplastics